ordbøkene.no logoordbøkene.no SøkeikonSøk
ordbøkene.no logoordbøkene.no

Ordtak eller fast uttrykk?

Spørsmål

Er «å skjere alle over ein kam» eit ordtak, ordspråk eller fast uttrykk?

Svar

Det eit fast uttrykk. Dersom det hadde vore ei heil setning (med subjekt og verbal), kunne det ha vore eit ordtak, til dømes: «Ein skal ikkje skjere alle over ein kam».

Eit ordspråk er berre eit synonym for ordtak (jf. dansk ordsprog, norrønt orðtak).

Alle ordtak er faste uttrykk/frasar, men det finst mange faste uttrykk som ikkje er ordtak. Frasen «skjere alle over ein kam» er snarare eit munnhell enn eit ordtak.

Eit ordtak er ei fast vending, oftast ein påstand i form av ei setning, som uttrykkjer ei allmenn røynsle eller ein leveregel. Døme på ordtak er «Aust, vest, heime best» og «Ein skal ikkje skode hunden på håra». «Ein skal ikkje skjere alle over ein kam» og liknande formuleringar kan nok òg kallast ordtak.

For å fortena nemninga bør ordtak ha nokre år, for ikkje å seia generasjonar, på baken.

Om basen

Artiklene i svarbasen er skrevet av rådgivere i Språkrådets svartjeneste. Svarene er basert på spørsmål vi har fått på e-post og telefon de siste 10–15 årene. De fleste artiklene er satt sammen av flere spørsmål og svar om samme emne, og spørsmålsstillerne er anonymisert. Artiklene justeres når det er grunn til det. Alt innhold i svarbasen kan regnes som gyldig.

I de fleste artiklene finner du et kort svar i ingressen, altså det første avsnittet, som står med feit skrift. Ikke hopp over det! Resten av teksten i hver artikkel er for de ekstra interesserte og tålmodige.

Fant du det du lette etter?

Tilbakemeldingene brukes til å forbedre nettsiden, de besvares ikke. Språkspørsmål kan du sende til: sporsmal@sprakradet.no.