Vi lager imperativ av verbet ved å sløyfe infinitivsendelsen (på bokmål -e, på nynorsk -e eller -a).
Da står den såkalte stammen av verbet igjen. Hvis den ender på mm, sløyfer vi den siste m-en.
I noen tilfeller ender stammen på en konsonantgruppe som er uvanlig i slutten av ord:
behandl, endr, forandr, forkludr, klatr, pensl, rødm, saktn, smadr, smuldr, stempl, sykl, tråkl, vegr, åpn osv.
Her er det tillatt å la imperativen ende på -e. Vi kan altså velge mellom disse variantene:
Forkludr ikke opplegget / Forkludre ikke opplegget
Smuldr deigen godt / Smuldre deigen godt
Hvis vi skriver nynorsk med a-infinitiv, må vi bruke -a i stedet for -e i varianten etter skråstreken.
På nynorsk er det dessuten valgfritt å bruke infinitivsformen i alle a-verb (det vil si verb som ender på -a i preteritum):
Kast ikkje bort tida / Kaste/kasta ikkje bort tida
Smuldr deigen godt / Smuldre/smuldra deigen godt
Verb med j før infinitivsendelsen faller i to grupper.
De aller fleste som ender på a i fortid, beholder j-en i imperativ:
Byrj med det same / Byrje/byrja med det same
Herj ikkje med meg / Herje/herja ikkje med meg
Verb som ender på -e i preteritum, har ingen j i imperativ:
Bygg alliansar (av byggje – bygde)
Heng frå deg (av hengje – hengde)
Tenk på eit tal (av tenkje – tenkte)
Fortel meg kva du meiner (av fortelje – fortalde)
Krev ikkje meir (av krevje – kravde)
Verbmodusen imperativ (bydeform) brukes i befalinger og oppfordringer.
ordbøkene.no
Søk