ordbøkene.no logoordbøkene.no SøkeikonSøk
ordbøkene.no logoordbøkene.no

I bakleksa

Spørsmål

Eg veit at det å hamne i bakleksa er å bli hengande etter, men kva i all verda kjem uttrykket av?

Svar

Vi startar med ein sving innom grannelandet i aust. På svensk seier dei ikkje at ein «kjem» i bakleksa, men sjølve ordet bakläxa er levande. Døme: «Riksrevisionen ger regeringen bakläxa.» Det handlar om å måtta gjera leksa si (arbeidet) om att.

Uttrykket er minst 140 år gammalt i norsk skriftkultur, men kanskje eldre i talemålet. I dansk finst visst korkje ordet eller uttrykket.

Det er vanskeleg å forklara preposisjonsbruken, altså i-en i uttrykket. Det heiter rett nok å få noko i lekse, men det er jo ikkje heilt det same.

Der vi kjem i bakleksa, kjem svenskane på efterkälken/bakkälken. Nordmenn kan rett nok òg koma i etterbåten eller i bakmeisa/bakmessa, for å nemna nokre dialektord frå høvesvis vest og aust i landet).

Om basen

Artiklene i svarbasen er skrevet av rådgivere i Språkrådets svartjeneste. Svarene er basert på spørsmål vi har fått på e-post og telefon de siste 10–15 årene. De fleste artiklene er satt sammen av flere spørsmål og svar om samme emne, og spørsmålsstillerne er anonymisert. Artiklene justeres når det er grunn til det. Alt innhold i svarbasen kan regnes som gyldig.

I de fleste artiklene finner du et kort svar i ingressen, altså det første avsnittet, som står med feit skrift. Ikke hopp over det! Resten av teksten i hver artikkel er for de ekstra interesserte og tålmodige.

Fant du det du lette etter?

Tilbakemeldingene brukes til å forbedre nettsiden, de besvares ikke. Språkspørsmål kan du sende til: sporsmal@sprakradet.no.